«مدهآ» نمایشنامهای تراژدی نوشتهی «اوریپید»، یکی از محبوبترین آثار کلاسیک یونان است که در سال ۴۳۱ پیش از میلاد بر روی صحنه رفت.
______________________
مدهآ داستان زنی با همین نام از طایفهی بربر را به تصویر میکشد که عاشق مردی به نام جیسون میشود و به خاطر او، بردار و پدر خود را میکشد. او از جیسون دو فرزند دارد.
حال جیسون، برای رسیدن به تاج و سلطنت، همسری نو( دختر پادشاه کرئون) اختیار میکند و به مدهآ خیانت میکند.
پادشاه(کرئون) به خاطر در امان ماندن دخترش قرار است که مدهآ را تبعید کند. مدهآ حقارت جیسون و پادشاه را بر نمیتابد و در این راه سعی میکند با بیرحمی هر چه تمام، انتقام خود را از آنها بگیرد. انتقامی که در آن به فرزندان خودش هم رحم نمیکند!
او در ابتدا جیسون را متقاعد میکند که با همسرگزینی جدیدش مشکل ندارد و از این رو هدیهها و ردای شکوهمند را برای عروس جدیدش در نظر میگیرد. هدیههایی که حتی دختر پادشاه نیز نمیتواند از آنها صرف نظر کند! مدهآ ردا را به زهری مهلک آغشه میکند.
زمانی که دختر پادشاه ردا میپوشد و و دیهیم زرین را سرش میکند، از این سم مهلک جان سالم به در نمیبرند و کرئون هم که دخترش را به آغوش میکشد و او نیز جان میدهد.
مدهآ در راه این انتقام مهر مادری را کنار میگذارد و فرزندان خود را نیز میکشد. چرا که اعتقاد دارد باید آیندهی خاندان جیسون را ویران کند و نسلی که از او باشد همان بهتر که نباشد!
در آخر نمایشنامه میبینیم که مدهآ بر گردونهای که اژدها آن را میراند به شهری دیگر میگریزد و از نو زندگی را آغاز میکند.
________________
این نمایشنامه زن ستیز بودن سنت یونان را نشان میدهد که در آن مدهآ تحلیلی اسفبار از اوضاع زنان آن زمان ارائه میدهد.
آه و نفرینهای مدهآ در این نمایشنامه طوری بود که من مدام خودم را جای مدهآ میگذاشتم. آیا اگر من هم جای او بودم چنین انتقامی از جیسون میگرفتم یا نه خود جیسون را میکشتم و یا نه حداقل میگذاشتم فرزندان بمانند؟
✍️بهاره عبدی
2 پاسخ
درود برشما خانم عبدی
مطلبی در نقد تفکر مردسالارانه و زن ستیزی در صفحه یکی از دوستان خوندم و کامنت زیر رو نوشتم که عینا همینجا تکرارش میکنم:
خاستگاه این نظام فکری مردسالارانه دیرینگیاش به درازای تاریخ بشری است. و شوربختانه تا ابد امتداد پیدا خواهد کرد. شاید در ویترین جوامع مدعی دموکراسی اندکی سیمای زنان و حقوق آنها بزک کرده و زراندود به چشم بیاید اما در لایههای ناپیدای همین جوامع متمدن و مترقی بس نامردمیها که بر زنان روا داشته میشود. باید کوشید و نسلی را پرورش داد تا برای فرزندانمان از زهر تبعیضی اینچنین نابخردانه و خودخواهانه بکاهیم.
سلام جناب طاهری گرامی. چه کامنت خوبی نوشتید. عالی بود.بله اما امیدوارم تا ابد نباشه.😔و پیشنهاد آخرتون هم بسیار عالی بود، پرورش نسلی بدور از تبعیضات نابخردانه. 😊👌🙏🌺