اگر شما هم به اندازه‌ی من نثر ساده، موجز، صریح، طنزگونه و انتقادی را می‌پسندید حتمن آثار جلال آل احمد را بخوانید. بعد از «سنگی بر گوری» این دومین اثر از جلال آل احمد است که می‌خوانم و از نثر صریحش لذت می‌برم.

کتاب مدیر مدرسه، داستان بلندی است که نخستین بار در سال ۱۳۳۷ چاپ شد و به اعتقاد بعضی از منتقدان، بهترین اثر جلال آل احمد است.

راوی اول شخص و همان مدیر مدرسه است که به گونه‌ای، نمونه‌ی داستانی از شخصیت خود نویسنده است. این کتاب سرشار از، ضرب المثل‌ها، اصطلاحات و کنایه‌های عامیانه است که جذابیت کتاب رو دوچندان کرده است.
_____________________
داستان، روایت زندگی معلمی است که بعد از ده سال سابقه‌ی تدریس، از شغل معلمی دلزده و دوست دارد مدیر شود، به خیال اینکه مدیر مدرسه بودن بسیار آسان‌تر از معلمی‌ است اما همینکه مدیر می‌شود تازه دردسرهای جدیدی برایش شروع می‌شود. هرچند او تمام تلاش خود را می‌کند که اوضاع را به شرایط ایده‌آل برساند اما، محیط اطرافش جوریست که این شرایط برایش مهیا نمی‌شود و در نهایت مجبور می‌شود استعفا دهد.

نمونه‌ای از این شرایط به این شکل است که ابتدا جلال آل احمد سعی دارد، جلوی تنبیه ناظم را که با ترکه‌ای به جان دانش‌آموزان افتاده است بگیرد اما، بعدها آنقدر شرایط برایش بغرنج می‌شود که دست آخر خودش هم دانش آموزی را تنبیه بدنی می‌کند. او معتقد است، «در هر خراب شده‌ای از گوشه‌های زندگی که افتاده باشی، کم کم چنان در ابتذال فرو می‌روی و چنان عادتت می‌شود که حتی نمی‌خواهی داد بزنی.»

درواقع نوعی انتقاد به سیستم آموزشی، تضاد طبقاتی و فرهنگ جامعه را نشان می‌دهد که در آن معلمان، ناظم، دانش‌آموزان، فراش‌‌ها و والدین، نماد یک مشت خروار، از جامعه هستند.
کتاب کم حجمی‌ست که ارزش یک بار خواندن را حتمن دارد.

📒جرعه‌ای از کتاب:
ده سال تجربه، این حداقل را به من آموخته بود که اگر معلم‌ها در ربع ساعت‌های تفریح نتوانند بخندند سر کلاس بچه‌های مردم را کتک خواهند زد و اگر خستگی بار علم را به ضرب متلک، از تن و مغز یکدیگر بیرون نکنند، سر کلاس خوابشان خواهد گرفت.
✍️بهاره عبدی